Inhoud

• Wat doet nintedanib en waarbij gebruik ik het?
• Wat zijn mogelijke bijwerkingen?
• Mag ik nintedanib gebruiken met andere medicijnen?
• Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
• Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?
• Hoe gebruik ik dit medicijn?

nintedanib

Nintedanib is een tyrosinekinaseremmer. Dit is een doelgerichte kankerremmende stof (’targeted therapy’). Verder remt nintedanib de verdikking van de wanden van longblaasjes.

Artsen schrijven het voor bij longkanker en bij longfibrose.

Wat doet nintedanib en waarbij gebruik ik het?

Kanker

Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende aandoeningen, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg zijn tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die fataal kan zijn als men er niets aan doet.

Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit 1 cel 2 dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen als teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. In het beginstadium zijn er vaak helemaal geen verschijnselen. Pas als een kankergezwel tegen zenuwen aan gaat drukken, is pijn te voelen.

Sommige klachten komen bij vrijwel alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (bijvoorbeeld meer dan drie kilo per maand).
Bij longkanker moet men ook hoesten, heeft men soms pijn op de borst en is men kortademig.

Behandeling
De behandeling hangt af van de plaats waar de kanker zit en het stadium van de ziekte. Operatie, chemotherapie met cytostatica en bestraling zijn de meest voorkomende behandelingsmethoden.

Artsen schrijven nintedanib voor bij moeilijk behandelbare longkanker die sterk is uitgebreid of  uitgezaaid, of als longkanker weer is teruggekomen. Meestal krijgt u het samen met een ander middel tegen kanker, namelijk docetaxel.

Effect
Om te groeien hebben kankercellen enzymen nodig. Onder andere enzymen van het type ‘tyrosinekinase’ . Dit type enzymen speelt een rol in de aanleg van bloedvaten, spieren en celgroei in tumoren.
Nintedanib blokkeert het effect van deze enzymen. Hierdoor remt het medicijn de groei van kankercellen. Het voorkomt ook de aanleg van bloedvaten in de tumor. Zonder bloedvaten krijgt de tumor onvoldoende voeding om te groeien.

Overige longaandoeningen

Ninetedanib wordt gebruikt bij longfibrose.

Nintedanib is een medicijn dat de voortgang van longfibrose kan afremmen. Nintedanib remt de groei van de cellen in de wand van de longblaasjes. Hierdoor worden de longblaasjes minder snel dik en stug. U kunt hierdoor langer beter blijven ademen. De ziekte verloopt dan minder snel. Artsen schrijven het soms voor als andere medicijnen niet meer helpen.

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Dit middel heeft een krachtige werking op de celdeling, niet alleen van kankercellen maar ook van gezonde lichaamscellen. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan, bijvoorbeeld op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen. Dit zijn de slijmvliezen van mond, maag en darmen, de huid, de haren en het bloed.

Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het middel erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Bovendien gaan de bijwerkingen na de chemokuur geleidelijk over.

Bij longfibrose heeft u minder kans op deze bijwerkingen. Dat komt omdat de dosering bij longfibrose meestal iets lager is. Bovendien gebruikt u het bij longfibrose niet samen met andere chemotherapie.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, diarree, buikpijn. 

  Soms minder eetlust en zelden gewichtsverlies. Bij misselijkheid schrijft de arts een antibraakmiddel voor. Soms helpt het om vaker te eten, maar dan kleine beetjes.
  Zelden ontstaat ernstige diarree. Zorg dat u extra drinkt als u diarree heeft en moet overgeven. Neem contact op met uw arts als u bovenop uw normale ontlastingpatroon vier maal of vaker per dag dunne ontlasting heeft of als u ook 's nachts diarree heeft. Soms is het nodig om uitdroging te voorkomen met medicijnen tegen diarree of met een vochtinfuus.
  Ook als u vaker dan één keer per dag moet braken moet u de arts waarschuwen.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Meer bloedingen. U merkt dat het eerst aan bloedneuzen, zeer zelden aan het ophoesten van bloed.

  Dit kan komen doordat nintedanib de bloedvaten minder sterk maakt of door te weinig bloedplaatjes. Waarschuw uw arts als u deze verschijnselen merkt.

• Huiduitslag, zoals bultjes of eczeem, en jeuk.

  Dit kan wijzen op overgevoeligheid voor dit medicijn. Overleg hierover met uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

• Leverbeschadiging. Verschijnselen hiervan zijn pijn in de bovenbuik en gele verkleuring van de huid en slijmvliezen. Heeft een ernstige leverziekte? Dan mag u dit medicijn niet gebruiken.
  Heeft u een verminderde leverwerking? Dan zal uw arts de werking van uw lever regelmatig controleren.

  Waarschuw bij bovenstaande verschijnselen uw arts. Soms zal uw arts de dosering verlagen of de behandeling onderbreken of stoppen als u een verminderde leverwerking heeft.

• Hoge bloeddruk. Heeft u een verhoogde bloeddruk en gebruikt u er medicijnen voor? Dan zal uw arts meestal de dosering van uw bloeddrukmiddelen verhogen.

  Uw arts zal uw bloeddruk regelmatig controleren.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Haaruitval

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt het merken aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Raadpleeg dan uw arts. Een enkele keer wordt u benauwd, duizelig of valt u flauw. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst. Als u overgevoelig bent, mag u dit medicijn niet meer gebruiken. Geef aan uw apotheker door dat u overgevoelig bent voor nintedanib. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Nierbeschadiging. Raadpleeg uw arts als u weinig moet plassen, donkere urine heeft, vocht vasthoudt of dorst heeft en een droge mond ondanks dat u wel drinkt.

• Ontsteking van de dikke darm. Krijgt u last van frequente waterdunne diarree met buikpijn, krampen en soms koorts? Neem dan direct contact op met uw arts.

• Ernstige aandoening van de hersenen (deze aandoening heet PRES). Waarschuw uw arts bij sufheid, verwardheid, hoofdpijn, slechter zien en epileptische aanvallen.

Onderstaande bijwerkingen zijn alleen voorgekomen bij gebruik bij longkanker:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Een verhoogde kans op infecties. Neem bij de volgende verschijnselen contact op met uw arts: onverklaarbare koorts of keelpijn en blaasjes in de mond en keel.

  Deze bijwerking ontstaat doordat het lichaam minder witte bloedcellen aanmaakt. Neem ook altijd contact op met uw arts bij infecties zoals verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties.
  Soms is het nodig de dosering te verlagen of de volgende toediening uit te stellen. De arts zal uw bloed tijdens de behandeling regelmatig laten controleren. Het bloed herstelt zich weer als de kuur is afgelopen.

• Beschadiging van zenuwen, vooral in uw armen of benen. Dit merkt u aan een doof of tintelend gevoel.

  Raadpleeg de arts, als u dit merkt.

• Pijnlijke mond, tong of keel, droge mond, heesheid en smaakstoornissen.

  Deze bijwerkingen ontstaan door ontsteking van de slijmvliezen van mond, keel en slokdarm. U kunt dit zien aan een vuurrode kleur van de slijmvliezen. Eten en drinken kunnen hierdoor pijnlijk zijn. In veel gevallen helpt het om op ijsblokjes te zuigen.
  Tijdens de behandeling kunnen ingrepen aan uw gebit of in uw mond de klachten verergeren. Daarom is het verstandig vóór u aan de behandeling begint, uw tandarts uw gebit te laten controleren en eventueel behandelen. Verzorg uw gebit extra goed door een aantal maal per dag te poetsen met een zachte tandenborstel. Ook kunt u spoelen met een desinfecterende mondspoeling.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Een ernstige infectie in het bloed (sepsis). Waarschuw uw arts bij koorts, een snelle ademhaling, een snelle hartslag, hoofdpijn, droge mond, buikpijn, sufheid en benauwdheid.

• Trombose (bloedpropje in de aderen). Waarschuw uw arts als u een pijnlijk en gezwollen been krijgt of als u plotseling kortademig wordt.

  Door deze bijwerking kan een bloedvat afgesloten raken, bijvoorbeeld in de kuit, of in een long. 

• Huiduitslag, zoals bultjes of eczeem, en zeer zelden jeuk.

  Dit kan wijzen op overgevoeligheid voor dit medicijn. Overleg hierover met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Gaatje in de wand van maag of darm (maag- of darmperforatie). Bij mensen die een buikoperatie hebben gehad is de kans op een gaatje groter.

  Er kan door deze bijwerking maag- of darmIinhoud in de buikholte lopen. Dit is een ernstige situatie. Als er een dergelijk gaatje is ontstaan, mag u dit medicijn niet verder gebruiken. Mensen die een buikoperatie hebben gehad mogen pas 4 weken na de operatie met nintedanib beginnen.

• Nierbeschadiging. Raadpleeg uw arts als u weinig moet plassen, donkere urine heeft, vocht vasthoudt of dorst heeft en een droge mond ondanks dat u wel drinkt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Mag ik nintedanib gebruiken met andere medicijnen?

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen en niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje ‘Samenstelling’.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Vaccins, zoals bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin. Nintedanib vermindert de werkzaamheid van deze vaccins en kan de kans op bijwerkingen ervan verhogen. Gebruik deze vaccinaties NIET. Overleg hierover met uw arts.
• Andere vaccins, zoals influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker, werken minder goed door nintedanib. Overleg met uw arts. Soms kan in uw bloed onderzocht worden of het vaccin goed heeft gewerkt. Soms zal uw arts voorstellen een extra vaccinatie te geven.
• Acenocoumarol en fenprocoumon, antistollingsmiddelen. Meld het aan de trombosedienst als u nintedanib gaat gebruiken, als de dosering wijzigt of als u gaat stoppen met nintedanib.
• Bepaalde hiv-middelen. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

De volgende medicijnen verminderen de werking van nintedanib. Mogelijk past uw arts de dosering aan. Of controleert de werking van nintedanib. Overleg hierover met uw arts. Als u stopt met het medicijn duurt het een paar weken totdat dit effect op nintedanib weg is.

• Bosentan, een medicijn dat wordt gebruikt bij pulmonale arteriële hypertensie, een ernstige vorm van hoge bloeddruk in de longen.
• Hypericum (sint-janskruid), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten.
• De medicijnen tegen tuberculose rifampicine en rifabutine.
• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon. Sommige van deze medicijnen worden ook gebruikt bij zenuwpijn en manische depressie.
• Mitotaan, een medicijn tegen de ziekte van Cushing en bijnierschorskanker.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van het maagdarmkanaal. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op de maag en darmen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw maag en darmen.

alles eten?
U kunt alles eten wat uw maag verdraagt. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag.
Op deze site kunt u onder ‘Klachten & ziektes’, ‘Maagklachten’ adviezen vinden voor mensen met maagklachten.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Er is een grote kans dat het aangeboren afwijkingen bij het kind veroorzaakt. Gebruik daarom een goede anticonceptie. Ga met de anticonceptie door tot minstens 3 maanden na afloop van de behandeling.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u dit medicijn moet gebruiken. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het bijwerkingen bij het kind zal geven.

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Slik de capsule in zijn geheel door met een half glas water. Maak de capsules niet open en maak ze niet kapot.

Wanneer?
Neem het medicijn in bij de maaltijd of met wat voedsel. U heeft dan minder kans op misselijkheid.

U gebruikt dit medicijn meestal 2 keer per dag. Kies hiervoor vaste tijdstippen, dan vergeet u minder snel een dosis. Kies tijdstippen met ongeveer 12 uur ertussen. Bijvoorbeeld ’s ochtends bij het ontbijt en ’s avonds bij de avondmaaltijd.

Gebruikt u nintedanib bij longkanker? De kuur bestaat meestal uit een infuus met docetaxel op dag 1 en nintedanib-capsules op dag 2 tot en met dag 21. Op de dag dat u docetaxel krijgt, gebruikt u dus géén nintedanib.
Meestal krijgt u enkele kuren na elkaar.
Bent u gestopt met docetaxel? Als dit medicijn bij u aanslaat en u niet te veel bijwerkingen heeft, kunt u in sommige gevallen wel doorgaan met nintedanib.

Hoelang?
Het is afhankelijk van het effect van dit medicijn hoe lang u het kunt gebruiken.